Wstęp: Zmagasz się z przewlekłym bólem, który nie ustępuje mimo rehabilitacji, masaży czy leków? Czujesz, że tradycyjne metody zawodzą? Współczesna fizjoterapia oferuje rozwiązanie, które pozwala "zobaczyć" problem i precyzyjnie w niego trafić. To fizjoterapia inwazyjna pod kontrolą USG – klucz do skuteczniejszego i bezpieczniejszego leczenia bólu.
Termin "inwazyjna" może brzmieć niepokojąco, ale w fizjoterapii oznacza on jedynie minimalną ingerencję polegającą na precyzyjnym wprowadzeniu cienkiej, sterylnej igły w głąb ciała. Celem nie jest podanie leku, jak w przypadku zastrzyku. Chodzi o wywołanie konkretnej reakcji w tkance – mięśniu, ścięgnie czy nerwie – aby pobudzić ją do regeneracji, zmniejszyć napięcie lub zmodulować (zmienić) odczuwanie bólu.
Do najczęściej stosowanych metod należą:
Sucha igłoterapia (Dry Needling)
Przezskórna elektroliza (np. EPTE®)
Przezskórna neuromodulacja (np. PENS)
Przez lata fizjoterapeuci polegali wyłącznie na swojej wiedzy anatomicznej i palpacji (dotyku), aby zlokalizować bolesne struktury. Było to jak szukanie celu po omacku. Wprowadzenie ultrasonografu (USG) do gabinetów fizjoterapii było rewolucją.
Wyobraź sobie nawigację GPS w gęstym lesie. Tym właśnie jest USG dla fizjoterapeuty.
1. Precyzja to Skuteczność
Fizjoterapeuta w czasie rzeczywistym widzi na ekranie monitora zarówno końcówkę igły, jak i tkankę, którą leczy (np. uszkodzone włókna w ścięgnie Achillesa czy napięty punkt spustowy w głębokim mięśniu). Pozwala to na trafienie w cel z milimetrową dokładnością.
2. Bezpieczeństwo ponad wszystko
To najważniejszy argument. Podczas zabiegu w okolicy klatki piersiowej, szyi czy pośladka, w pobliżu leczonej tkanki znajdują się wrażliwe struktury: nerwy, naczynia krwionośne, a nawet płuca. Dzięki USG fizjoterapeuta widzi je i bezpiecznie omija, co minimalizuje ryzyko powikłań.
3. Potwierdzenie diagnozy
USG pozwala nie tylko leczyć, ale też dynamicznie ocenić tkankę przed zabiegiem, potwierdzając diagnozę postawioną w badaniu fizykalnym.
Badania naukowe są w tej kwestii jednoznaczne.
W badaniu opublikowanym w Journal of Clinical Medicine (2020) pt. "Enhancing Trigger Point Dry Needling Safety by Ultrasound Skin-to-Rib Measurement..." wykazano, że pomiary USG są kluczową, wiarygodną metodą zapewniającą bezpieczeństwo przy igłoterapii mięśni tułowia, chroniąc pacjenta m.in. przed ryzykiem odmy opłucnowej (przebicia płuca).
Inne badanie (opublikowane w Journal of Anatomy, 2023) pt. "Precision and Safety of Ultrasound-Guided versus Palpation-Guided Needle Placement on the Patellar Tendon..." przeprowadzone na preparatach kadawerowych dowiodło, że precyzja trafienia w cel (ścięgno rzepki) przy użyciu USG wynosiła 100%, podczas gdy przy użyciu samej palpacji tylko 80%. Co więcej, igłowanie "na ślepo" aż w 52% przypadków prowadziło do niechcianego przekłucia samego ścięgna, w porównaniu do zaledwie 16% pod kontrolą USG.
Systematyczny przegląd i meta-analiza z Pain Medicine (2021) pt. "Effectiveness of Ultrasound-Guided Percutaneous Electrolysis for Musculoskeletal Pain..." potwierdziła, że przezskórna elektroliza pod kontrolą USG przynosi pozytywne efekty w redukcji bólu i poprawie funkcji u pacjentów ze schorzeniami mięśniowo-szkieletowymi.
W zależności od Twojego problemu, fizjoterapeuta może zastosować różne techniki – zawsze pod kontrolą USG.
Polega na precyzyjnym nakłuciu mięśniowo-powięziowego punktu spustowego – czyli bolesnego, nadwrażliwego zgrubienia w mięśniu, które często promieniuje bólem w inne miejsca (np. punkt na karku powodujący ból głowy). Igła wywołuje lokalną odpowiedź drżeniową, co prowadzi do "resetu" mięśnia, rozluźnienia go i zmniejszenia bólu.
Kontrola USG jest tu kluczowa, szczególnie przy głęboko położonych mięśniach (np. w rejonie biodra). Dzięki obrazowaniu specjalista ma pewność, że trafia w samo sedno bólu, a nie w sąsiednią, zdrową tkankę.
To innowacyjna metoda stworzona do leczenia przewlekłych tendinopatii, czyli uszkodzeń ścięgien (jak np. łokieć tenisisty czy tendinopatia Achillesa). Gdy ścięgno jest w stanie przewlekłej degeneracji, naturalne procesy gojenia zatrzymują się.
Zabieg EPTE polega na wprowadzeniu igły dokładnie w uszkodzony obszar ścięgna i przepuszczeniu przez nią prądu galwanicznego o niskim natężeniu. Wywołuje to kontrolowaną reakcję zapalną, która niejako "oszukuje" organizm i uruchamia na nowo procesy naprawcze.
Jest to innowacyjna metoda leczenia bólu w rehabilitacji, która wymaga absolutnej precyzji, możliwej do osiągnięcia tylko dzięki USG.
Ta technika skupia się na układzie nerwowym. Igła umieszczana jest w pobliżu konkretnego nerwu obwodowego lub splotu nerwowego. Następnie przez igłę przepuszczany jest prąd o parametrach modulujących pracę nerwu. Celem jest "wyciszenie" nadmiernie pobudzonych nerwów, które wysyłają do mózgu uporczywe sygnały bólowe.
PENS jest szczególnie skuteczny w leczeniu bólu neuropatycznego, rwy kulszowej czy przeczulicy. To nowoczesna terapia PENS przynosząca ulgę w bólu, która zmienia sposób, w jaki Twój układ nerwowy interpretuje bodźce.
To leczenie jest przeznaczone dla pacjentów z bólem, który jest oporny na inne formy terapii. Główne wskazania to:
Przewlekłe tendinopatie (łokieć tenisisty, golfisty, kolano skoczka, ścięgno Achillesa)
Bóle barku (np. uszkodzenie stożka rotatorów, zwapnienia)
Przewlekłe bóle mięśniowe i punkty spustowe (ból karku, pleców)
Ból promieniujący, rwa kulszowa, zespół cieśni nadgarstka (neuromodulacja)
Zapalenie rozcięgna podeszwowego (tzw. ostroga piętowa)
Bolesne blizny pooperacyjne lub pourazowe
Kluczem do sukcesu jest wybór terapeuty, który posiada podwójne kwalifikacje: jest ekspertem zarówno w wykonywaniu technik inwazyjnych, jak i w diagnostyce ultrasonograficznej.
Takie metody fizjoterapii oferuje między innymi Przychodnia ETOS Zdrowie w Warszawie. Specjaliści z ETOS Zdrowie wykonują precyzyjne zabiegi suchego igłowania trafiając w samo sedno bólu pod kontrolą USG, stosują innowacyjną przezskórną elektrolizę EPTE® w leczeniu tendinopatii oraz nowoczesną terapię PENS przynoszącą ulgę w bólu neuropatycznym.
Jeśli Twój ból trwa zbyt długo, skonsultuj się ze specjalistą, aby sprawdzić, czy nowoczesna fizjoterapia inwazyjna jest rozwiązaniem dla Ciebie.