Elektroigłoterapia

Elektroigłoterapia (Elektrostymulacja igłowa, Electro Dry Needling - EDN) stanowi zaawansowaną technikę fizjoterapeutyczną, która łączy w sobie precyzję suchego igłowania z dodatkową stymulacją elektryczną, mającą na celu leczenie różnorodnych dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Sucha igłoterapia, polegająca na wkłuwaniu cienkich igieł w określone punkty mięśniowe, zyskuje na popularności jako metoda leczenia bólu i dysfunkcji. Dodanie komponentu elektrycznego do tej techniki otwiera nowe możliwości w modulowaniu bólu i poprawie funkcji mięśni. W literaturze metoda ta występuje również pod nazwami Intramuscular Electrical Stimulation (IMES) oraz Dry Needling with Electrical Stimulation (DNES), co odzwierciedla różne aspekty jej działania i podejścia kliniczne.

W dziedzinie terapii mięśniowo-szkieletowej obserwuje się rosnące zainteresowanie EDN jako potencjalnie bezpieczniejszą alternatywą dla farmakologicznego leczenia bólu oraz jako bardziej skuteczną metodą w terapii bólu i ograniczeń ruchomości. Poszukiwanie nieinwazyjnych i efektywnych metod leczenia przewlekłych dolegliwości bólowych jest kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat możliwości zastosowania i efektów zabiegu electro dry needlingu, opierając się wyłącznie na badaniach naukowych. W artykule zostaną uwzględnione różne nazwy stosowane w literaturze anglojęzycznej dla tej metody (EDN, IMES, DNES) oraz odniesienia do konkretnych badań i ich wyników, aby zapewnić kompleksowy i oparty na dowodach przegląd tej techniki.

Technika Wykonania Zabiegu Electro Dry Needlingu

Procedura electro dry needlingu rozpoczyna się od wprowadzenia sterylnych, jednorazowych igieł akupunkturowych, zazwyczaj wykonanych ze stali nierdzewnej, w precyzyjnie określone punkty w obrębie mięśni. Często celem są tak zwane punkty spustowe, które są hiperdrażliwymi miejscami w napiętych pasmach mięśniowych, mogącymi powodować zarówno ból miejscowy, jak i promieniujący. Wykorzystanie igieł akupunkturowych podkreśla minimalnie inwazyjny charakter tej techniki. Po umieszczeniu igieł, do ich końców podłącza się przewody stymulatora za pomocą specjalnych klipsów.

Następnie przez igły przepuszczany jest niewielki prąd elektryczny, co powoduje kontrolowane skurcze i rozluźnienia mięśnia. Stymulacja elektryczna ma na celu wzmocnienie efektów suchego igłowania poprzez bezpośrednie oddziaływanie na aktywność mięśni i potencjalnie na funkcje nerwów. Parametry stymulacji elektrycznej stosowane w badaniach są różnorodne i dostosowywane do specyfiki leczonego schorzenia oraz indywidualnej tolerancji pacjenta.

W badaniach naukowych dotyczących EDN stosowane są różne parametry stymulacji elektrycznej. Częstotliwość prądu jest jednym z kluczowych parametrów. Niska częstotliwość, jest rekomendowana w przypadku atrofii mięśniowej i może indukować efekt przeciwbólowy poprzez uwalnianie endomorfin, beta-endorfin i enkefalin . Przykładowo, w badaniach nad przewlekłym bólem dolnego odcinka kręgosłupa stosowano właśnie częstotliwości niskie. Z kolei wyższa częstotliwość, jest zalecana w terapii spastyczności rdzeniowej i może zwiększać uwalnianie dynorfiny, co również przyczynia się do efektu analgetycznego. Często stosuje się również stymulację o niskiej częstotliwości i wysokiej intensywności, która jest uważana za optymalną do długotrwałego uśmierzania bólu poprzez oddziaływanie na włókna ruchowe. Intensywność stymulacji jest zawsze dostosowywana do subiektywnych odczuć pacjenta, przy czym w wielu badaniach opisywana jest jako "łagodna do umiarkowanej" . Forma fali elektrycznej również ma znaczenie, a w EDN często wykorzystuje się symetryczną dwufazową formę fali (biphasic waveform). Czas trwania stymulacji podczas jednej sesji terapeutycznej może być różny i zależy od protokołu badania oraz leczonego problemu zdrowotnego. Na przykład, w badaniach dotyczących przewlekłego bólu dolnego odcinka kręgosłupa stosowano 30-minutowe sesje terapeutyczne.

Wybór odpowiednich igieł jest istotny dla skuteczności i bezpieczeństwa zabiegu. Zazwyczaj stosuje się cienkie igły filamentowe, a ich rozmiar dobierany jest w zależności od głębokości położenia mięśnia oraz indywidualnej budowy ciała pacjenta. W kontekście badań nad bólem dolnego odcinka kręgosłupa używano igieł o wymiarach 0.25 mm × 30 mm lub 0.30 mm × 40 mm. Lokalizacja punktów wkłucia jest kluczowa i najczęściej obejmuje punkty spustowe, ale może również dotyczyć innych obszarów mięśniowych lub tkanek miękkich, w zależności od diagnozy i celów terapii.

Zastosowanie Electro Dry Needlingu w Różnych Schorzeniach

Electro dry needling znajduje zastosowanie w szerokim spektrum dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Liczne badania koncentrują się na jego efektywności w leczeniu przewlekłego bólu dolnego odcinka kręgosłupa, gdzie sugeruje się poprawę zarówno poziomu bólu, jak i funkcji. Ponadto, EDN jest badany jako metoda leczenia bólu barku, w tym zespołu bólu mięśniowo-powięziowego barku . W przypadku bólu szyi, w tym mięśniowo-powięziowego bólu szyi, przeprowadzono badania porównujące EDN z przezskórną stymulacją nerwów (TENS) .

Poza tymi obszarami, EDN jest stosowany w terapii ogólnych bólów mięśniowych , bólów głowy napięciowych, bólów stawów, bólów bioder i kolan, dolegliwości związanych z zespołem cieśni nadgarstka, łokcia tenisisty (lateral epicondylitis) , zapalenia rozcięgna podeszwowego (plantar fasciitis) , tendinopatii oraz rwy kulszowej (sciatica) . Szerokie spektrum zastosowań sugeruje, że mechanizmy działania EDN mogą być skuteczne w różnych typach bólu i dysfunkcji mięśniowo-szkieletowych.

Elektroigłoterapia może również przyczyniać się do poprawy zakresu ruchomości i zmniejszenia sztywności stawów poprzez redukcję napięcia mięśniowego i uwalnianie punktów spustowych. Badania wykazały zwiększenie zakresu ruchu w odcinku szyjnym kręgosłupa oraz w innych stawach po zastosowaniu tej terapii.

Zespół bólu mięśniowo-powięziowego (MPS), charakteryzujący się obecnością punktów spustowych, jest częstym wskazaniem do terapii EDN. Badania nad Intramuscular Electrical Stimulation (IMES) potwierdziły jej skuteczność w leczeniu MPS .

Ponadto, wstępne badania wskazują na potencjalne zastosowanie EDN w poprawie spastyczności, chodu i kontroli posturalnej u pacjentów z chorobami neurologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane . To sugeruje, że neurofizjologiczne efekty EDN mogą mieć szersze implikacje terapeutyczne wykraczające poza czysto mięśniowo-szkieletowe dolegliwości.

Efekty Terapeutyczne Electro Dry Needlingu: Przegląd Wyników Badań

Liczne badania anglojęzyczne potwierdzają efektywność electro dry needlingu w redukcji bólu w różnorodnych schorzeniach mięśniowo-szkieletowych. Metaanalizy sugerują, że suche igłowanie, stosowane łącznie z elektrostymulacją, jest bardziej efektywne w krótkoterminowym zmniejszaniu bólu w porównaniu z placebo. Połączenie mechanicznej stymulacji igłą z elektryczną stymulacją przyczynia się do tego efektu poprzez różne mechanizmy, takie jak modulacja sygnałów nerwowych i uwalnianie endogennych opioidów.

Badania wskazują również na poprawę funkcji mięśniowej po terapii EDN. Efekt ten może obejmować zwiększenie siły mięśniowej, zmniejszenie ich napięcia oraz przywrócenie prawidłowej aktywacji mięśni. Poprzez uwalnianie punktów spustowych i poprawę wzorców aktywacji mięśni, EDN może wspomagać przywrócenie prawidłowej mechaniki i funkcji mięśni.

Zastosowanie EDN może prowadzić do zwiększenia zakresu ruchu w stawach poprzez zmniejszenie dolegliwości bólowych i napięcia mięśniowego. Redukcja bólu i rozluźnienie mięśni umożliwiają przywrócenie naturalnego zakresu ruchu w dotkniętych stawach.

Ponadto, badania wykazały, że EDN może podwyższać próg bólowy (PPT - Pressure Pain Threshold) oraz wpływać na inne mierzalne wskaźniki, takie jak zmniejszenie sztywności mięśni i poprawa ogólnej jakości życia pacjentów. Zwiększenie PPT sugeruje zmniejszenie wrażliwości na ból, a poprawa w zakresie sztywności i jakości życia dodatkowo podkreśla szerokie spektrum korzyści płynących z terapii EDN.

Porównanie Skuteczności Electro Dry Needlingu z Innymi Metodami Leczenia

Badania sugerują, że dodanie elektrostymulacji do suchego igłowania może prowadzić do lepszych wyników leczenia. W przypadku przewlekłego bólu szyi, kolana i dolnego odcinka kręgosłupa wykazano większą skuteczność electro dry needlingu w porównaniu z samym suchym igłowaniem. Stymulacja elektryczna wzmacnia efekty terapeutyczne poprzez dodatkowe mechanizmy działania, takie jak bezpośrednia stymulacja mięśni i neuromodulacja, co może skutkować lepszym uśmierzeniem bólu i poprawą funkcji w porównaniu z mechaniczną stymulacją igłami.

W porównaniu z innymi metodami elektrostymulacji, takimi jak przezskórna stymulacja nerwów (TENS) i neuromięśniowa stymulacja elektryczna (NMES), suche igłowanie z elektrostymulacją, wykazało większą skuteczność w redukcji bólu szyi. EDN może być również bardziej korzystny w porównaniu z wielokrotnymi sesjami TENS. Bezpośrednie dostarczanie stymulacji elektrycznej do tkanki mięśniowej za pomocą igieł w EDN jest bardziej efektywne niż powierzchowna stymulacja TENS w przypadku docierania do głębiej położonych struktur i punktów spustowych.

Niektóre badania porównują electro dry needling z tradycyjnymi metodami fizjoterapii, takimi jak terapia manualna i ćwiczenia, w leczeniu przewlekłego bólu dolnego odcinka kręgosłupa. Wyniki tych badań sugerują, że EDN jest bardziej skuteczny w poprawie bólu, funkcji, mobilności i jakości życia, chociaż dowody wciąż wymagają dalszej weryfikacji. Konieczne są dalsze, wysokiej jakości badania, aby ostatecznie ustalić, czy EDN jest bardziej skuteczny, równie skuteczny, czy mniej skuteczny od ustalonych metod fizjoterapeutycznych.

W kontekście leczenia punktów spustowych, niektóre badania sugerują, że suche igłowanie z elektrostymulacją, może być preferowane w stosunku do iniekcji punktów spustowych ze względu na mniejszą liczbę działań niepożądanych przy porównywalnej skuteczności. EDN oferuje nieinwazyjną i niefarmakologiczną alternatywę, która może wiązać się z mniejszym ryzykiem powikłań w porównaniu z iniekcjami.

Potencjalne Przeciwwskazania i Skutki Uboczne Electro Dry Needlingu

Podobnie jak w przypadku każdej interwencji medycznej, istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania electro dry needlingu. Do bezwzględnych przeciwwskazań należą aktywne infekcje, ciąża, choroby krwi oraz obecność wszczepionych urządzeń elektrycznych, takich jak rozrusznik serca. Te przeciwwskazania wynikają z potencjalnego ryzyka pogorszenia stanu pacjenta lub interferencji z działaniem urządzeń medycznych.

Względne przeciwwskazania obejmują strach przed igłami (trypanofobia), zaburzenia czucia w obszarze leczenia, upośledzenie funkcji poznawczych, przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, osłabiony układ odpornościowy, cukrzyca, padaczka, lymphedema, choroby naczyniowe, niedawno przebyty zabieg chirurgiczny oraz zaawansowany wiek i ogólne osłabienie pacjenta. W tych przypadkach należy zachować szczególną ostrożność i rozważyć potencjalne ryzyko w kontekście korzyści z terapii.

Najczęściej występujące skutki uboczne electro dry needlingu są zazwyczaj łagodne i krótkotrwałe. Należą do nich miejscowa niewielka bolesność po zabiegu, która zwykle ustępuje w ciągu 24-36 godzin, niewielkie siniaki w miejscu wkłucia igły, zmęczenie oraz uczucie sztywności. Te objawy są typową reakcją organizmu na nakłucie i stymulację mięśni. Ryzyko poważnych powikłań jest minimalizowane przez przestrzeganie zasad higieny, stosowanie sterylnych igieł oraz posiadanie odpowiedniego przeszkolenia i wiedzy anatomicznej przez fizjoterapeutę.

Podsumowanie i Wnioski

Podsumowując, Electro dry needling jawi się jako obiecująca metoda leczenia dolegliwości bólowych mięśniowo-szkieletowych oraz ograniczeń ruchomości. Badania konsekwentnie wskazują na jej skuteczność w redukcji bólu, poprawie funkcji mięśniowej i zwiększeniu zakresu ruchu w wielu schorzeniach. Dodanie elektrostymulacji do tradycyjnej techniki suchego igłowania potęguje efekty terapeutyczne, co czyni EDN potencjalnie bardziej efektywnym narzędziem w rękach fizjoterapeutów.

Obszarami, w których dowody na skuteczność EDN wydają się być najsilniejsze, są:

• przewlekły ból dolnego odcinka kręgosłupa, 

• ból barku, 

• ból szyi,

• zespół bólu mięśniowo-powięziowego.

W tych przypadkach badania często wykazują znaczące korzyści w zakresie zmniejszenia bólu i poprawy funkcjonowania pacjentów.

Autor jest absolwentem podyplomowych szkoleń z zakresu metod "Dry Needling" oraz "Przezskórna Stymulacja Nerwów" organizowanyvh przez firmę ATMIS we współpracy z Katedrą Terapii Manualnej i Igłoterapii Suchej Uniwersytetu Juan Carlos w Madrycie i zajmuje się wykonywanie Elektrostymulacji EDN (Elektroigłoterapii) u pacjentów z dolegliwościami w obrębie narządu ruchu, w tym z napięciowymi bólami głowy.

Źródła

1. What to Know About Dry Needling With Electrical Stimulation, https://continuousmotionpt.com/what-to-know-about-dry-needling-with-electrical-stimulation/ 

2. Electro Dry Needling - EP Bodywork Therapy, https://www.epbodyworktherapy.com/service/dry-needling-electro/ 

3. Dry Needling - Physiopedia, https://www.physio-pedia.com/Dry_Needling 

4. Intramuscular Electrical Stimulation - Myopain Seminars, https://www.myopainseminars.com/resources/blog/intramuscular-electrical-stimulation/ 

5. Dry Needling and Electrical Stimulation - Peak Health and ..., https://peakhp.net/dry-needling-and-electrical-stimulation/ 

6. The Impact of Dry Needling With Electrical Stimulation on Pain and Disability in Patients With Musculoskeletal Shoulder Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10402652/ 

7. Electrical dry needling versus conventional physiotherapy in the treatment of active and latent myofascial trigger points in patients with nonspecific chronic low back pain - PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8961901/ 

8. Dry Needling - Electro Medical Equipment, https://electro-medical.com/DryNeedling/ 

9. 6 Types of Dry Needling and How to Choose the Right One, https://structureandfunction.net/6-types-of-dry-needling-and-how-to-choose-the-right-one/ 

10. continuousmotionpt.com, https://continuousmotionpt.com/what-to-know-about-dry-needling-with-electrical-stimulation/#:~:text=A%20systematic%20review%20of%20clinical,pain%2C%20and%20myofascial%20neck%20pain. 

11. Treating myofascial pain with dry needling: a systematic review for the best evidence-based practices in low back pain - SciELO, https://www.scielo.br/j/anp/a/v4wLZLqJF3Bg7xYmFn3PGQC/ 

12. Efficacy of Dry Needling Versus Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation in Patients With Neck Pain Due to Myofascial Trigger Points: A Randomized Controlled Trial - PMC - PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10117592/ 

13. Dry Needling with Electrical Stimulation: Benefits & Uses, https://backcountry.physio/what-you-need-to-know-about-dry-needling-with-electrical-stimulation/ 

14. What Is Dry Needling? - Cleveland Clinic, https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/16542-dry-needling 

15. The Therapeutic Effects of Dry Needling Explained, https://www.pursueptnow.com/Therapeutic-effects-of-dry-needling

16. What You Need to Know About Dry Needling with Electrical Stimulation - OrthoCarolina, https://www.orthocarolina.com/media/what-you-need-to-know-about-dry-needling-with-electrical-stimulation 

17. Electro Dry Needling - Foot, Ankle & Body Experts Health Clinic, https://footandankleexperts.com.au/electro-dry-needling

18. Intramuscular Electrical Stimulation to Trigger Points: Insights into Mechanisms and Clinical Applications—A Scoping Review - PubMed Central, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9605351/ 

19. The efficacy of intramuscular electrical stimulation in the management of patients with myofascial pain syndrome: a systematic review - PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34579747/ 

20. THE USE OF TRIGGER POINT DRY NEEDLING AND INTRAMUSCULAR ELECTRICAL STIMULATION FOR A SUBJECT WITH CHRONIC LOW BACK PAIN: A CASE REPORT - PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3625794/ 

21. Comparing Dry Needling vs Electroacupuncture - Morningside Acupuncture NYC, https://www.morningsideacupuncturenyc.com/blog/comparing-dry-needling-and-electroacupuncture 

22. Effectiveness of dry needling on the treatment of patients with multiple sclerosis: systematic review - Open Exploration Publishing, https://www.explorationpub.com/Journals/ent/Article/100463 

23. www.jospt.org, https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2017.7096#:~:text=Six4%2C5%2C11%2C,to%20sham%20or%20placebo%20treatment. 

24. The Effectiveness of Trigger Point Dry Needling for Musculoskeletal ..., https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2017.7096 

25. Dry Needling: Side Effects, Benefits, and Risks - Verywell Health, https://www.verywellhealth.com/dry-needling-4774471

26. Dry Needling - OrthoCarolina, https://www.orthocarolina.com/storage/wysiwyg/dry_needling_presentation.pdf 

27. ADVERSE EVENTS ASSOCIATED WITH THERAPEUTIC DRY NEEDLING - PMC, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7015026/ 

28. Pros and Cons of Dry Needling: A Comprehensive Guide - Backcountry Physical Therapy, https://backcountry.physio/pros-and-cons-of-dry-needling/